Trafik ve Çevre Bilgisi

🚦 TRAFİK VE KARAYOLU BİLGİSİ

A) GENEL TANIMLAR

  • Trafik: Yayaların ve araçların karayolları üzerindeki hareketleridir.

  • Karayolu (Yol): Kamunun kullanımına açık olan, taşıt ve yaya trafiğine ayrılmış arazi şeridi, köprüler ve alanlardır.

  • Geçiş Üstünlüğü: Belirli araçların görev sırasında, can ve mal güvenliğini tehlikeye atmamak koşuluyla trafik kısıtlama ve yasaklarına uymadan geçiş hakkına sahip olmalarıdır.

  • Geçiş Hakkı: Yayaların veya araçların yolu kullanırken sahip oldukları öncelikli hak.

  • Durma: Zorunlu haller dışında, kısa süreli olarak insan indirme-bindirme veya yük alma/boşaltma amaçlı yapılan duruştur.

  • Park Etme: Araçların, durma ve duraklama dışındaki nedenlerle bırakılmasıdır.

B) KARAYOLU İLE İLGİLİ TANIMLAR

  • İki Yönlü Karayolu: Taşıt yolunun her iki yönde de trafiğe açık olduğu yol.

  • Tek Yönlü Karayolu: Yalnızca bir yönde taşıt trafiğine açık karayolu.

  • Bölünmüş Karayolu: Farklı yönlerdeki trafiğin fiziksel bir ayırıcı ile ayrıldığı yol.

  • Erişme Kontrollü Karayolu (Otoyol/Ekspresyol): Yaya, hayvan ve motorsuz araçların giremediği, belirli araçlara izin verilen kontrollü trafik yollarıdır.

  • Geçiş Yolu: Araçların mülke giriş-çıkış yaptığı karayolu kısmıdır.

  • Bağlantı Yolu: Kavşak dışındaki karayollarını birbirine bağlayan yoldur.

  • Banket: Taşıt yolu kenarındaki, yayaların ve gerektiğinde araçların kullanabileceği alandır.

  • Platform: Taşıt yolu ve banket/yaya yolu birlikte oluşturur.

  • Kavşak: İki veya daha fazla karayolunun kesiştiği ortak alandır.

  • Tali Yol: Trafik yoğunluğu daha az olan yol.

  • Anayol: Trafiğin öncelikli aktığı, işaretlerle belirtilmiş yol.

  • Okul Geçidi: Öğrencilerin güvenli geçmesi için işaretlenmiş yaya geçididir.

  • Demiryolu Geçidi: Karayolu ile demiryolunun aynı seviyede kesiştiği noktalardır.

C) ARAÇLARLA İLGİLİ TANIMLAR

  • Otomobil: En fazla 7 yolcu taşıyan motorlu taşıt.

  • Minibüs: 8-14 yolcu taşıyan motorlu taşıt.

  • Otobüs: 15 veya daha fazla yolcu taşıyabilen motorlu taşıt.

  • Kamyonet: Azami yüklü ağırlığı 3500 kg’ı geçmeyen yük taşıma aracı.

  • Kamyon: 3500 kg’dan ağır yük taşıma aracı.

  • Çekici: Römork ve yarı römork çekmek için üretilmiş araç.

  • Arazi Taşıtı: Tüm tekerlekleri motordan güç alabilen, yol ve arazide kullanılabilen taşıt.

  • Gabari: Araçların maksimum uzunluk, genişlik (2,5 m), yükseklik (4 m) ölçüleridir.

  • Azami Ağırlık: Taşıtın güvenli taşıyabileceği en fazla ağırlıktır.

  • Dingil Ağırlığı: Dingile bağlı tekerleklerin karayoluna aktardığı toplam ağırlık. (Tek dingil: 10 ton, Çift dingil: 18 ton)

TRAFİK POLİSİNİN HAREKETLERİ

  • Polis hazırolda veya kollarını açmış duruyorsa: Ön ve arka trafiğe kapalı, sağ ve sol trafiğe açık.

  • Polis elini havaya kaldırırsa: Tüm yönlerden gelen trafik durmak zorundadır.

IŞIKLI TRAFİK İŞARETLERİ

  1. Kırmızı: Dur, yol trafiğe kapalı.

  2. Sarı: Hazırlık veya uyarı.

  3. Yeşil: Geç, yol trafiğe açık.

  4. Fasılalı Işıklar:

    • Kırmızı yanıp sönüyorsa: Dur.

    • Sarı yanıp sönüyorsa: Dikkatli geç.

  5. Yazılı/Sesli Işıklar: Yayalara yönelik uyarı verir.

YOL ÇİZGİLERİ

  • Devamlı Çizgi: Şerit değiştirmek ve sollamak yasaktır.

  • Kesik Çizgi: Şartlara uygun ise şerit değiştirilebilir.

  • Devamlı + Kesik Çizgi: Yakın olan çizgiye göre hareket edilir.

  • İkili Devamlı Çizgi: Bölünmüş yol anlamına gelir, geçilmez.

ARAÇ KULLANMA SÜRELERİ

  • Bir sürücü 5 saat aralıksız, sonra yarım saat dinlenip 4 saat daha araç kullanabilir.

  • 24 saat içinde toplamda 9 saat araç kullanabilir.

SÜRÜCÜLERİN UYMASI GEREKEN KURALLAR

Şerit Kuralları:

  • Sağdan gitmek zorunludur.

  • Şerit değiştirmeden önce sinyal verilmeli ve güvenli şekilde manevra yapılmalıdır.

  • Şehir içinde kavşaklara 30 m, dışında 150 m kala şerit değiştirmek yasaktır.

Hız Sınırları (Römorksuz Taşıtlar):

Araç Cinsi Şehir İçi Şehir Dışı
Otomobil 50 km/s 90 km/s
Otobüs / Kamyon / Kamyonet / Minibüs 50 km/s 80 km/s
Arazi Taşıtı / Motosiklet 50 km/s 70 km/s
Tehlikeli Madde Taşıyanlar 30 km/s 50 km/s
Traktör / Arızalı Araç Çeken 20 km/s 20 km/s

NOT: Römork takılırsa hız 10 km düşürülmelidir.

Takip Mesafesi:

  • Hızın yarısı kadar mesafe bırakılmalı (Örn: 90 km/s hız → 45 m takip mesafesi)

  • 2 saniye kuralı geçerlidir.

GEÇİŞ VE DÖNÜŞ KURALLARI

  • Öndeki Aracı Geçmek İçin:

    • Arkadan gelen araç geçmeye başlamamış olmalı.

    • Önünüzdeki araç geçiş sinyali vermemeli.

    • Karşı yönden gelen araç trafiği kontrol edilmeli.

  • Geçmenin Yasak Olduğu Yerler:

    • Kavşaklar, köprüler, tüneller, virajlar, demiryolu geçitleri ve görüşsüz tepe üstleri.

  • Sağa Dönüş:

    • Sinyal ver, sağa yanaş, hız kes, dar kavisle dön.

  • Sola Dönüş:

    • Sinyal ver, sola yanaş, sağdan gelenlere ve yayalara yol ver, geniş kavisle dön.

  • Geri Gitmenin Yasak Olduğu Yerler:

    • Bağlantı yolları, tek yönlü yollar, kavşaklar ve trafiğin yoğun olduğu yollar.

GEÇİŞ ÜSTÜNLÜĞÜNE SAHİP ARAÇLAR

  1. Ambulans

  2. İtfaiye

  3. Polis

  4. Sivil savunma araçları

  5. Koruma araçları

Bu araçların siren ve ışıkları 150 metre mesafeden fark edilebilir olmalıdır.
Sarı tepe lambalı araçlar geçiş üstünlüğüne sahip değildir.

DURAKLAMA & PARK YASAĞI

  • Kavşaklara 5 m, yaya geçitlerine 5 m, duraklara 15 m mesafede park edilemez.

  • Geçiş yolları, yangın muslukları ve itfaiye girişlerine park etmek yasaktır.

  • Köprü üstü, yaya geçidi üstü, yaya yolu ve kaldırımlar da yasaktır.